Even schrikken. Ik heb mijn benen belangeloos ter beschikking gesteld voor een demonstratie met een apparaat. Daarmee meet bandagiste Toos Bongaarts de aderen in mijn benen door. Afwijkingen als spataderen zie je immers niet altijd. Naast de uitwendige, duidelijk zichtbare blauwe en rode 'kabels', bestaan er ook inwendige, onzichtbare spataderen.
Juist die kunnen veel klachten veroorzaken. "Als je de piep hoort, moet je de voeten op en neer bewegen", zegt Toos als ze twee sensoren op mijn onderbeen plakt. Het apparaat werkt volgens de Licht Reflex Rheografie: hij meet met lichtweerkaatsing hoe snel de haarvaatjes in mijn benen zich met bloed vullen. Hoe sneller, hoe slechter de kleppen in de bloedvaten functioneren, de oorzaak van spataderen. Enkele tellen later rolt het testresultaat uit het apparaat. Mijn rechterbeen scoort slecht. Een kwart van alle volwassenen heeft ze in enigerlei vorm, stelt het Nederlands Huisartsen Genootschap in zijn 'NHG-Standaard Varices' (varices zijn spataderen). Toch kloppen jaarlijks slechts 5 per 1.000 patiënten met spataderproblemen bij de huisartsenpraktijk aan. Toos Bongaarts: "Veel klachten blijven onopgemerkt. Of de huisarts verwijst de patiënt niet door naar de bandagist, dan wel de medisch specialist. Er zijn nog altijd artsen die menen dat je van steunkousen 'luie aderen' krijgt." Arthur Borgman van steunkousenfabrikant Medi zucht: "Een fabeltje, dat verhaal van die luie aderen. Maar weet u, spataderen zijn zo complex. Dat wordt door huisartsen onderschat." Wie geen acht slaat op spataderen, neemt risico's.
De aandoening begint met klachten als moeheid in de benen en dikke enkels. Doorbloeding van de benen gaat achteruit, lymfevocht hoopt zich op, treedt uit de aderen, tast de huid aan. Een paradijs voor bacteriën. Bij een kleine wond ontstaat gemakkelijk wondroos. Uiteindelijk kan de patiënt een open been krijgen. Ook kunnen aderen ontsteken (tromboflebitis), maar die genezen meestal spontaan. Steunkousen bieden hulp: ze verbeteren door hun druk de pompfunctie in het been en daarmee de doorbloeding. Ze houden als een "buitenband van een fiets de uitgelubberde binnenband van de ader in het gareel", zoals Bongaarts dat plastisch uitdrukt. Maar: "Het imago van de steunkous is nog altijd: lelijk, dik, te strak."
Er zijn ruwweg drie miljoen Nederlanders met spataderen, slechts 300.000 mensen gebruiken steunkousen. Toch zijn er tegenwoordig attractieve steunkousen, die de ouderwetse exemplaren museumrijp maken. Kousen in trendy kleurtjes, kousen zelfs met figuurtjes van kristallen Swarowski-steentjes. Bandagiste Tinie Claessen laat zich niet door deze blingbling verblinden. "Die leuke kousen zijn niet voor iedereen geschikt. Wie veel last heeft van vocht in de benen, moet stevige kousen dragen." De diagnose van de arts geeft hierbij de doorslag. Tweede poging. Mijn benen worden nog eens doorgemeten. Geen spataderen. Een beenhaartje aan de sensor heeft het eerste testresultaat verstoord. Even lachen, toch opgelucht.
Bron: BN De Stem juni 2008, Will Gerritsen
Reacties mogelijk gemaakt door CComment