Belangrijk: Deze folder geeft een beknopte uitleg over het geneesmiddel fumaarzuur. Het vervangt niet de bijsluiter die bij dit geneesmiddel hoort. Lees de bijsluiter vóór gebruik van het middel goed door en raadpleeg bij eventuele vragen of problemen uw arts.

Wat is het?

Fumaarzuurester wordt toegepast bij de behandeling van psoriasis en is een afgeleide van een stof die een rol speelt in de zogenaamde ‘citroenzuurcyclus’, een belangrijk chemisch basisproces dat in de menselijke cel plaatsvindt. Het toepassen van fumaarzuur leidt uiteindelijk tot een remming van de groei van cellen van de opperhuid, de keratinoyten. Fumaarzuur wordt toegediend met tabletten.
In Nederland is het middel niet officieel als geneesmiddel geregistreerd.

Fumaarzuurtherapie werd voor het eerst in 1959 toegepast door een Duitse scheikundige die zelf psoriasis had en deze huidaandoening bij zichzelf met succes onderdrukte met fumaarzuur. Daarna heeft het nog jaren geduurd voordat de therapie op grotere schaal werd toegepast.
Momenteel wordt de behandeling vooral toegepast door dermatologen in Duitsland en, op beperkter schaal, in Nederland.

Wie is geschikt voor deze therapie?

De meeste vormen van psoriasis kunnen met relatief milde therapieen goed onder controle gebracht worden. Soms zijn bij hardnekkige vormen van uitgebreide psoriasis echter zwaardere behandelingen nodig, bijvoorbeeld met cyclosporine of acitretine (zie ook onder Psoriasis, behandelingen).
Wanneer ook deze geneesmiddelen geen oplossing bieden kan eventueel voor fumaarzuurtherapie gekozen worden.
Fumaarzuur wordt niet gegeven aan kinderen en zwangeren.

Wat zijn de bijwerkingen?

De bijwerkingen die het meest gezien worden zijn:

opvliegers
misselijkheid
diarrhee
moeheid

Deze bijwerkingen treden vooral in het begin van de behandeling op en kunnen in de loop van de behandelperiode verminderen.

Tevens kan een verlaging van het aantal leucocyten (= witte bloedcellen) optreden en kunnen problemen met de nieren ontstaan. Om deze reden wordt gedurende de gehele therapieduur regelmatig bloedonderzoek gedaan.
De therapie met fumaarzuur wordt langzaam opgebouwd met stapsgewijs verhoogde doseringen. Wanneer een goed behandelresultaat is verkregen wordt de dosering vaak geleidelijk verlaagd. Wanneer fumaarzuur goed verdragen wordt kan het gedurende langere tijd worden toegepast.

Hoe wordt het voorgeschreven?

Fumaarzuur is in Nederland niet als geneesmiddel geregistreerd, maar wel verkrijgbaar met een speciale artsenverklaring. Met dit formulier verklaart de arts (onder andere) op de hoogte te zijn van de mogelijke bijwerkingen en ook dat de patient niet op een andere wijze effectief te behandelen is. De patient levert deze artsenverklaring samen met het recept voor Fumaarzuur in bij de apotheek.

Wie schrijft het voor?

In Nederland wordt de behandeling alleen toegepast door dermatologen. Vooral in het Leids Universitair Medisch Centrum en het Erasmus Medisch Centrum te Rotterdam (Dijkzigt) bestaat ervaring met dit geneesmiddel en wordt het regelmatig toegepast. Ook een aantal dermatologen in algemene ziekenhuizen schrijft deze therapie voor.

Literatuur:

Treatment of severe psoriasis with fumaric acid esters: scientific background and guidelines for therapeutic use. The German Fumaric Acid Ester Consensus Conference. Mrowietz U, Christophers E, Altmeyer P.  British Journal of Dermatology 1999 Sep;141(3):424-9