Wat doet een dermatoloog?
Een dermatoloog (huidarts) behandelt mensen met aandoeningen van de huid en de daaraan grenzende slijmvliezen. De dermatologie is een medisch specialisme dat zich in brede zin richt op de diagnostiek en behandeling van huidziekten en van seksueel overdraagbare aandoeningen (tot voor kort geslachtsziekten genoemd). De leer van de seksueel overdraagbare aandoeningen heet venereologie en ons medisch specialisme heet dan ook officieel de dermatovenereologie.
Een dermatoloog (huidarts) behandelt mensen met aandoeningen van de huid en de daaraan grenzende slijmvliezen. De dermatologie is een medisch specialisme dat zich in brede zin richt op de diagnostiek en behandeling van huidziekten en van seksueel overdraagbare aandoeningen (tot voor kort geslachtsziekten genoemd). De leer van de seksueel overdraagbare aandoeningen heet venereologie en ons medisch specialisme heet dan ook officieel de dermatovenereologie.
Er zijn in Nederland ongeveer 350 dermatologen. De diversiteit aan huidziekten en huidafwijkingen is zeer groot. Het betreft zowel aangeboren als verworven aandoeningen, goedaardige en kwaadaardige gezwellen, huidinfecties, ontstekingsprocessen, allergische aandoeningen, beschadigingen van de huid door omgevingsfactoren, spataderen aan de benen en de gevolgen daarvan, anale klachten, chronische wonden en cosmetische afwijkingen. Tot de infecties behoren ook de seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA).
De dermatoloog blijft gedurende de gehele behandeling actief bij de patiënt betrokken, omdat hij of zij niet alleen het onderzoek uitvoert, maar ook de behandeling, waaronder steeds meer chirurgische ingrepen en specifiek dermatologische behandelingstechnieken. Hiertoe worden de cryochirurgie (“bevriezingstherapie”), de elektrochirurgie, de lichttherapie en lasertherapie van de huid gerekend. Dermatologie is vooral een poliklinisch vak. Op de polikliniek heeft de dermatoloog tijdens het spreekuur een groot aantal patiëntencontacten. Sommige vergen veel tijd, andere heel weinig. De dermatoloog kijkt niet alleen naar de huid, maar heeft ook aandacht voor hoe de patiënt ‘in zijn vel zit’ en hoe iemand zijn kwaal beleeft.
Welke deelgebieden kent de dermatologie?
De dermatologie kent een flink aantal deelgebieden. De belangrijkste zijn:
De dermatologie kent een flink aantal deelgebieden. De belangrijkste zijn:
- dermato oncologie
Dit is het vakgebied dat zich richt op de behandeling van huidkanker;
- flebologie
Hierin staat de behandeling van spataderen centraal alsmede ziekten van de huid tengevolge van het niet goed functioneren van deze aderen, zoals een ‘open been’;
- allergologie
Dit betreft het onderzoek en de behandeling van huidziekten bij mensen met overgevoeligheid voor allerlei materialen;
- seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA)
Hiertoe behoren de klassieke geslachtsziekten zoals syfilis en gonorroe (‘druiper’), maar ook allerlei andere aandoeningen zoals bijvoorbeeld herpes, chlamydia-infecties en wratten op de geslachtsorganen;
- fotodermatologie
Enerzijds betreft dit de behandeling van huidaandoeningen die met behulp van licht (fototherapie) kunnen worden verbeterd, anderzijds ook die aandoeningen die door zonlicht worden beïnvloed of veroorzaakt;
- operatieve dermatologie
Dit onderdeel van de dermatologie omvat diverse ingrepen waarbij de dermatoloog het mes hanteert, zoals het wegsnijden van huidkanker tot het transplanteren van huid op wonden, zoals bij een open been;
- cosmetische dermatologie
Alles wat te maken heeft met verfraaiing van de huid en de contouren van het lichaam. Behalve het verwijderen van ongerechtigheden op de huid, zoals steelwratten en pigmentvlekken, omvat dit in toenemende mate ook het opvullen van rimpels, behandeling van storende bloedvaatjes in het aangezicht, het behandelen van littekens (bijvoorbeeld littekens door acne), het verwijderen van overmatige beharing met laser/flitslampen en het verwijderen van overtollig vet;
- proctologie
Dit vakgebied houdt zich vooral bezig met de behandeling van aambeien en andere aandoeningen in en rond de anus.
Komen huidaandoeningen veel voor?
Onder de algemene bevolking doen zich veel meer gezondheidsproblemen voor dan er aan de arts worden voorgelegd. Dit geldt ook voor huidaandoeningen. Uit onderzoek blijkt dat huidklachten relatief vaak voorkomen. Bij een onderzoek onder 277 mensen die gedurende 1 maand een dagboek bijhielden gaf 5% aan één of meer dermatologische problemen te hebben gehad. In de lijst van meest genoemde kwalen kwam eczeem op de negende plaats, na spierpijn, hoofdpijn, verkoudheid, buikpijn en dergelijke. Van de dermatologische klachten werd 16% aan de huisarts voorgelegd. Lang niet elke klacht leidt tot een gevoel van ziek zijn of tot ongerustheid. Zo werd in een ander onderzoek onder 530 volwassenen door 49% opgemerkt dat je met eczeem niet ziek bent, terwijl 12% het een ernstige ziekte vond.
Onder de algemene bevolking doen zich veel meer gezondheidsproblemen voor dan er aan de arts worden voorgelegd. Dit geldt ook voor huidaandoeningen. Uit onderzoek blijkt dat huidklachten relatief vaak voorkomen. Bij een onderzoek onder 277 mensen die gedurende 1 maand een dagboek bijhielden gaf 5% aan één of meer dermatologische problemen te hebben gehad. In de lijst van meest genoemde kwalen kwam eczeem op de negende plaats, na spierpijn, hoofdpijn, verkoudheid, buikpijn en dergelijke. Van de dermatologische klachten werd 16% aan de huisarts voorgelegd. Lang niet elke klacht leidt tot een gevoel van ziek zijn of tot ongerustheid. Zo werd in een ander onderzoek onder 530 volwassenen door 49% opgemerkt dat je met eczeem niet ziek bent, terwijl 12% het een ernstige ziekte vond.
Wat zijn de meest vooromnede huidproblemen?
De dermatoloog ziet een groot aantal verschillende aandoeningen. De meest voorkomende zijn:
- moedervlekken, ter controle of ter verwijdering
- constitutioneel eczeem
- ouderdomswratten
- psoriasis
- seborroïsch eczeem
- acne en varianten
- spataderen
- wratten
- zonbeschadigingen
- huidkanker
- iinfecties van de huid, waaronder ook schimmelinfecties
- galbulten (netelroos)
Hoe gaat de dermatoloog te werk?
De dermatoloog ziet vrijwel alle patiënten op de polikliniek en is meestal bij de behandeling van begin tot eind zelf betrokken. Slechts enkele patiënten worden opgenomen in het ziekenhuis voor behandeling. Ook bestaat soms de mogelijkheid tot dagbehandeling.
De dermatoloog ziet vrijwel alle patiënten op de polikliniek en is meestal bij de behandeling van begin tot eind zelf betrokken. Slechts enkele patiënten worden opgenomen in het ziekenhuis voor behandeling. Ook bestaat soms de mogelijkheid tot dagbehandeling.
Diagnostische onderzoeken
Doordat de dermatoloog te maken krijgt met een scala van klachten en aandoeningen worden verschillende soorten onderzoek verricht om de juiste diagnose te kunnen stellen. De meest voorkomende hiervan zijn:
- plakproeven om een allergie aan te tonen
Op de rug worden diverse materialen aangebracht om te kijken of voor een (of meer) van die stoffen een overgevoeligheid bestaat. Mensen met eczeem kunnen op deze manier getest worden op overgevoeligheid. Dit onderzoek wordt meestal uitgevoerd door een assistente;
- het kaliloogpreparaat
Dit is een test waarbij met behulp van microscopisch onderzoek schimmels worden opgespoord in huidschilfers;
- stansbiopt
Met een klein boortje wordt onder plaatselijke verdoving een stukje huid weggenomen om dit onder de microscoop nader te kunnen onderzoeken;
- bloedonderzoek
Soms kan door middel van bloedonderzoek worden bekeken of iemand ergens overgevoelig voor is of kan een bepaalde ziekte worden opgespoord. Daarnaast vindt soms lever en nieronderzoek plaats om te onderzoeken of behandeling met bepaalde medicijnen de functie van deze organen niet nadelig beïnvloedt;
- Doppler onderzoek
Bij dit onderzoek wordt met geluidsgolven de bloedsdoorstroming in de bloedvaten onderzocht. Dit onderzoek wordt vooral gebruikt bij de behandeling van spataderen of bij een ‘open been’;
- Duplex-onderzoek
Ook bij dit onderzoek wordt de kwaliteit van de aderen beoordeeld, niet alleen via een geluidsignaal, maar ook met een beeld (echo);
- kweek onderzoek
Bij infecties is het van belang te weten of er sprake is van een infectie met bacteriën, virussen of schimmels. Van een wond kan bijvoorbeeld materiaal op kweek worden gezet om een bacteriële infectie aan te tonen. Voor een schimmelkweek worden vaak wat huidschilfers of een stukje nagel gebruikt.
Behandelingen en ingrepen.
- medicamenteuze behandeling
Behandeling met crèmes, zalven of lotions en met allerlei geneesmiddelen in de vorm van tabletten of capsules.
- excochleatie (uitlepelen) en curettage (wegkrabben)
Hierbij wordt gebruik gemaakt van een ‘scherpe lepel’ of een curette; deze wordt gebruikt voor het wegkrabben van bijvoorbeeld wratten;
- elektrocoagulatie
Hierbij wordt de aandoening, bijvoorbeeld een moedervlek of wrat, weggebrand;
- excisie
Het wegsnijden van een huidafwijking, hetzij om cosmetische redenen (bijvoorbeeld een moedervlek) of om medische redenen (bijvoorbeeld huidkanker);
- cryotherapie
Wratten en andere aandoeningen kunnen worden bevroren met behulp van vloeibare stikstof. Meestal wordt hierbij gebruik gemaakt van een stikstof-spray;
- (sclero)compressietherapie
Hierbij worden een of twee benen ingezwachteld om de vochtophoping weg te nemen of een slecht functionerende ader dicht te drukken. Dit kan wenselijk zijn bij bijvoorbeeld een ‘open been’ of bij teveel lymfevocht in het been;
- transplantatie
Het in een wond of chirurgisch defect leggen van een stuk gezonde huid. Soms gebeurt dit met het leggen van ‘stansbiopten’ (meerdere kleine stukjes), soms ook met 1 groot afgeschaafd transplantaat.
- lichttherapie
Deze behandeling bestaat uit be¬straling met ultraviolet licht, soms in combinatie met medicijnen die de huid extra gevoelig maken voor licht. Aandoeningen zoals psoriasis, eczeem of vitiligo worden vaak met lichttherapie behandeld;
- fotodynamische therapie
Behandeling van huidkanker of voorstadia hiervan, waarbij de kwaadaardige cellen eerst met zalf zeer gevoelig worden gemaakt voor zichtbaar licht, waarna het gezwel wordt belicht;
- intensieve zalfbehandeling
Soms moeten patiënten hiervoor worden opgenomen in het ziekenhuis, maar sommige zalfbehandelingen, zoals voor bepaalde vormen van eczeem, kunnen ook in dagbehandeling worden toegepast.
Reacties mogelijk gemaakt door CComment