Urticaria

Hierbij ontstaan er jeukende vluchtige rode soms verheven plekken verspreid over het lichaam, die vaak in enkele uren weer verdwijnen en weer op ander plaatsen kunnen terugkomen.

 

Wat is urticaria?
Urticaria (urtica = brandnetel) is de medische naam voor netelroos of galbulten. Het is een huiduitslag die vaak heftig jeukt, zich in korte tijd ontwikkelt en waarbij de afzonderlijke plekken ook binnen 24 uur weer wegtrekken (meestal al binnen enkele uren).
Het begint met rode vlekjes, die daarna kunnen overgaan in verdikte rode of bleke plekken. De huidafwijkingen kunnen samenvloeien tot grotere plekken. Een dergelijke plek noemen we een urtica of kwaddel. Het ziektebeeld in zijn geheel heet urticaria.
We spreken van acute urticaria als de periode waarin de urticaria optreedt in totaal niet langer dan 6 weken duurt. Dit is meestal het geval. We spreken van chronische urticaria wanneer de urticaria langer dan 6 weken voortduurt.

Bijna een kwart van de bevolking krijgt in de loop van zijn/haar leven urticaria. De aandoening komt voor bij zowel mannen als vrouwen en op alle leeftijden.

Image foto: urticaria, kenmerkende grote kwaddels.

Meer foto's, klik hier

Hoe ontstaat urticaria?
Bij het ontstaan van urticaria speelt histamine een belangrijke rol. Histamine ligt opgeslagen in bepaalde cellen (voornamelijk mestcellen) in de huid. Histamine wordt uit deze cellen vrijgemaakt onder invloed van prikkels van uiteenlopende aard. Door het vrijkomen van histamine verwijden bloedvaten zich, waardoor de huid een rode kleur krijgt. Bovendien veroorzaakt histamine een toegenomen doorlaatbaarheid van vocht door de wanden van de bloedvaten, waardoor vochtophoping ontstaat in de huid. Ook veroorzaakt histamine jeuk.

De prikkels, die histamine kunnen vrijmaken, kunnen ingedeeld worden in de volgende groepen:

  • fysische prikkels (lichamelijke inspanning, plaatselijke druk op de huid, koude, warmte, zonlicht) 
  • geneesmiddelen (vooral pijnstillers en antibiotica) 
  • acute en chronische infecties (vooral veroorzaakt door bacteriën en parasieten) 
  •  allergie voor voedingsmiddelen (bijvoorbeeld eieren, schaaldieren en fruit) 
  • voedseltoevoegingen (kleurstoffen, conserveringsmiddelen en smaakversterkers) 
  • insectensteken en beten (vlooien, mijten, luizen, muggen, wespen)
  • allergie voor ingeademde producten (schimmelsporen, dierlijke huidschilfers) 
  • contact op de huid met bepaalde stoffen, zoals planten, rubber, dierlijke eiwitten en crèmes. 
  • interne ziekten (stofwisselingsziekten, hormonale stoornissen, auto-immuunziekten)

Soms zijn meerdere prikkels tegelijkertijd aanwezig.
Ook kunnen sommige prikkels reeds bestaande urticaria verergeren, zoals fysische prikkels en pijnstillers.
Bij chronische urticaria kan bij 60-90% van de patiënten geen oorzaak gevonden worden. Men spreekt dan van “chronische idiopatische urticaria”.
Ofschoon er geen duidelijke erfelijke aanleg bestaat, komt urticaria in bepaalde families vaker voor. Dit geldt vooral bij bepaalde vormen van urticaria, zoals koude-urticaria en zonlicht-urticaria.

urticaria1.jpg Wat zijn de verschijnselen?
De typische urtica is een intens jeukende, scherpbegrensde verheven rode plek, welke vaak centraal bleek is. Afzonderlijke plekken kunnen groter worden en samenvloeien met andere plekken. Kenmerkend is dat ze binnen enkele uren verdwijnen zonder restafwijkingen aan de huid achter te laten.

Er is geen bepaalde voorkeursplaats: urticaria komt even vaak voor op armen, benen, romp en in het gezicht. Wanneer omgevingsfactoren een rol spelen ontstaan de afwijkingen meestal ter plaatse van het contact of inwerking. Drukurticaria komen voor op knieën, handpalmen en voetzolen; urticaria door insectenbeten meestal op onderarmen en onderbenen.

Enkele speciale vormen van urticaria
Bij inspanningsurticaria ontstaan speldenknopgrote, jeukende of branderige rode bultjes. Deze treden op bij transpiratie, door lichamelijke inspanning of in een warme omgeving.

Urticaria factitia ontstaat in reactie op druk of wrijven van de huid. Hierbij ontstaan jeukende streepvormige kwaddels die na enige tijd weer spontaan wegtrekken. Met een stomp voorwerp krassend over de rug zijn ze reeds op te wekken. Dit verschijnsel noemt men ook wel positief dermografisme. Dit komt bij 3-5% van de bevolking voor in meer of mindere mate.

Bij koude-urticaria ontstaan urticae (of: kwaddels) op plaatsen waar de huid wordt afgekoeld. Dit treedt bijvoorbeeld op bij zwemmen in koud water. Het kan zelfs tot gevaarlijke situaties leiden (verdrinken) wanneer een meer gegeneraliseerde reactie met bloeddrukdaling en bewustzijnsverlies optreedt. Men kan de diagnose stellen door op een gestandaardiseerde manier de huid plaatselijk af te koelen (ijsbloktest).

Bij vertraagde drukurticaria ontstaan na enkele uren pijnlijke, verharde zwellingen op drukplaatsen. Deze vorm ontstaat vaak rond de gewrichten en kan soms verward worden met een ontsteking van het gewricht. Behandeling van deze aandoening is erg moeilijk.

Hoe wordt de diagnose gesteld?
Urticaria wordt door artsen gemakkelijk herkend. De arts zal eerst vragen naar de meest voorkomende oorzaken. Het al pratend samen zoeken naar een mogelijke oorzaak leidt in een groot aantal gevallen tot de oplossing, zonder dat verder onderzoek noodzakelijk is. Pas wanneer er aanwijzingen zijn voor een mogelijke oorzaak, kan daar nog eventueel een gericht onderzoek naar worden gedaan.

Wat is de behandeling?
De behandeling bestaat uit het vermijden van de uitlokkende prikkel, wanneer die tenminste bekend is. Als dit niet mogelijk is, zijn geneesmiddelen die de werking van histamine blokkeren (antihistaminica) meestal effectief. Soms hebben antihistaminica als bijwerking, dat men er suf of slaperig van wordt. Vaak moeten ze in een hogere dosering worden gebruikt dan bij hooikoorts.

Afhankelijk van de reactie op antihistaminica zijn soms ook andere geneesmiddelen nodig, zoals corticosteroïden. Eventueel kan ook gebruik worden gemaakt van een jeukstillende lotion of een schudsel.

Wat zijn de vooruitzichten?
In de meeste gevallen is deze huidaandoening van korte duur (acute urticaria). Soms zelfs zo kort dat de verschijnselen alweer weg zijn, voordat men besloten heeft naar de huisarts te gaan. Niettemin zijn er mensen bij wie urticaria langdurig optreedt en zelfs maanden tot jaren kan voortduren (chronische urticaria).



Steun het werk van het Huidfonds en word donateur!
Bezoek de website http://www.huidfonds.nl/ voor meer informatie of om u aan te melden als donateur.
Telefonisch mag ook: 030 28 23 995
                           Huidfonds logo officieel .JPG 10 10 03-200 - verkleind.jpg



Deze folder is een uitgave van de

Nederlandse Vereniging voor
Dermatologie en Venereologie

© 1993 Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie
Aangepast op 4-5-2008

Bij het samenstellen van deze informatie is grote zorgvuldigheid betracht. De Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie wijst desondanks iedere aansprakelijkheid af voor eventuele onjuistheden of andere tekortkomingen in de aangeboden informatie en voor de mogelijke gevolgen daarvan.

 {mosmodule module=Dermatoloog nodig?}

Afdrukken  

Reacties mogelijk gemaakt door CComment

netelroos
geschreven door Van Holsbeeck Filip , 31-03-2016

Ik heb sinds november netelroos over het hele lichaam. Na een lange cortisonekuur en het tevergeefs proberen van verschillende soorten pillen, diëten, andere wasproducten was de jeuk en uitslag nog steeds aanwezig. 2 weken geleden is de huidarts een behandeling opgestart met XOLAIR. Dit is een nieuw medicijn dat toegediend wordt via injectie (2 stuks). SINDSDIEN GEEN JEUK OF UITSLAG MEER ! Het enige nadeel van xolair is dat het zeer duur is, zodanig duur dat er eerst toestemming moet verkregen worden van het ziekenfonds voor tussenkomst. Spuiten kosten zonder tussenkomst + 300 euro, met tussen komst nog slechts 11 euro. (in België althans). Ik hoef u niet te vertellen dat ik laaiend enthousiast ben over de werking en hoop hiermee anderen een hart onder de riem te steken.


urticaria chronisch
geschreven door Rob Mieremet , 29-05-2013

Ik heb ook chronisch urticaria. Al vijf jaar lijd ik hieronder. Dan weer onder mijn voeten dan weer op mijn handen en soms over bijna mijn hele lijf. Als ik het ernstig heb dan heb ik er zelfs koorts bij. Een beetje zoals een verbranding, als je lichaam meer dan 11% is aangetast dat je dan in een soort shock raakt.
Nu hen ik zelf alleen antihistamine, levoceterizine , maar dat lijkt steeds minder te helpen. Het is ook heel gênant, als ik fiets of op een harde stoel heb gezeten dan heb ik van die harde schijven op mijn billen en de jeuk is enorm, dan zit je dus werkelijk de hele tijd tussen je benen te krabben. Ik raak er erg door gefrustreerd en zie het vaak niet meer zitten.


Netelroos
geschreven door Stefaan , 21-07-2011

Beste mensen,

2 jaar geleden kreeg ik ook voor de 1ste keer netelroos, begon in de palm van de handen (rode vlekken) met een verschrikkelde jeuk. Dat was rond de tijd dat ik juist een nieuwe wagen had gekocht. Ik dacht dat er ergens iets in de wagen was dat ik niet kan verdragen (alergische reactie? ) Maar dat was het blijkbaar niet. Op dat moment had ik ook een abses op mijn wijsheidstand en moest naar het hospitaal voor een kleine operatie. En enkele dagen na de operatie was ik van de netelroos verlost. Nu zijn we 2 jaar verder heb ik het weer. Weer is het in de palm van de handen begonnen.
En ik heb nu ook veel vlekken op mijn gezicht en op mijn bovenlichaam, om gek van te worden. Gisteren ben ik naar de tandarts geweest die nog een foro van mijn onder kaak genomen heeft en blijkbaar zit ik weer met een wijsheidstand die zal moeten verwijderd worden. Hoop echt na die opeatie dat ik daar voor goed van verlost zal worden want die jeuk is om zot van te worden. Bij mij helpt enkel Medrol maar dat is natuurlijk cortizone. Is niet echt goed he.


warmte urticaria
geschreven door sara , 30-09-2010

hoi ik heb elke keer als ik me inspan last van jeuk en oedeem. dus tijdens sporten,douchen, etc.
slik momenteel wel antihistamine. maar weet iemand hoe je hier vanaf komt? ik heb er al zeker 5 jaar last van!


oogontsteking door netelroos
geschreven door May , 30-09-2010

hooii
dinsdag begon het (het is nu donderdag) en het begon op mijn ogen,,
vandaag is het all weer helemaal weg,,maar mijn ogen zijn de heletijd ontstoken
hoe komt dat??

xx


Kan iemand mij info geven over het volgende
geschreven door Lisanne Poel , 11-09-2010

Hallo,

Deze dagen heb ik het druk gehad etc. Veel moeten lopen ...

Ik kreeg plotseling last van rode bultjes voor aan mijn voet, dus achter mijn tenen (aan de bovenkant)
super veel rode spikkels waren het.
Nu is dat bijna weg en ontdektte ik dat de spikkels ineens naar mijn benen/enkels zijn gegaan.
Ik heb wel laarzen gedragen en warme voeten gehad etc.

Kan iemand mij vertellen wat dit kan zijn? En wat ik er aan moet doen..
Ik heb nu al met de douche kop koud water over mijn been gedaan..
Groeten,


Acute Netelroos aanval
geschreven door Mirjam , 14-08-2010

Ik ben sinds afgelopen donderdagnacht in de weer. Zag in een keer een opgezette bult op mijn arm en bij nader onderzoek bleek dat ik ook al soortgelijke bulten achter op mijn bibs en benen had. Vanaf dat moment ging het heel snel. Ik wist toen nog niet wat het was, maar dacht wel gelijk aan galbulten. Gelijk 's nachts wist ik al niet meer waar ik het zoeken moest van de jeuk en het breidde zich steeds verder uit over mijn lichaam waaronder benen, armen, onder m'n borsten. Volgende dag contact opgenomen met een huisartsenpraktijk op ons vakantieadres en toen kreeg ik Koelzalf en Fexofenadine voorgeschreven. We zijn de volgende dag naar huis gereden en overdag had ik bij tijd en wijle last van jeuk-aanvallen, maar 's nachts was het zo rampzalig, dat ik niet wist waar ik het zoeken moest, dat ik vanochtend contact heb opgenomen met de Dokterwacht. Die heeft mij gezien en constateerde dat ik Netelroos had. Daarop kreeg ik HYDROXYZINE-2HCI 25 voorgeschreven. Deze mag ik 4 x per dag 1 tablet van nemen. Ik was al bekend met Hydroxyzine, want ik had één keer eerder in m'n leven te maken gehad met een jeuk-aanval (van top tot teen) en toen had ik dat middel ook gehad, met goed gevolg.
Dus, ik ben dik tevreden en kan het zeker aanraden. Ik moet dan wel de aerius of een ander histacimine laten staan.
HEEL veel succ6 allemaal en beterschap!


Chronische Urticaria
geschreven door Sarah , 02-08-2010

Ik had zo gehoopt dat het niet terug zou komen dit jaar. Maar wat vorig jaar pas rond begin september kwam, is nu al zeker 4 weken weer aanwezig. Het mijne lijkt vooral op luipaardprint. Jammergenoeg voel ik me er niet echt mooier door. Het zit nu zover als van mijn polsen tot mijn knieholtes (en alles er tussen in), wat inhoud dat ik binnenkort gek ga word van de jeuk op mijn handpalmen en voetzolen. Zaterdagnacht had ik een aanval op mijn gezicht, bij mn neus, naast mn mond en rond mn ogen! Ik had het eerst niet door en zat erg in mn ogen te wrijven, verschrikkelijk!
Ik ben vrij jong en hoewel ik het niet erg vind om het uit te leggen aan leeftijdsgenoten, stuit ik toch op veel onbegrip. Van de ene kant die vind dat ik dan maar 'gezonder' moet leven (alsof ik dat niet zoveel mogelijk doe) en van de andere kant dat ik niet altijd mee kan om lol te maken (zoals zaterdag).

Ik vind het bijzonder frustrerend! Het is nu kwart over 6 en mijn onderarmen hebben een aantal jeukende vlekjes, dit is voor mij meestal wel een voorbode voor een slechte, heftig jeukende en frustrerende, avond.
Ik heb gemerkt dat sporten bij mij helpt, als ik smiddags rond een uur of 1 flink ga zweten in de sportschool heb ik savonds minder last. Maar ja, dat is nu mogelijk in mn vakantie, straks als ik ga werken niet meer

Ook lees ik t hier nergens, maar ik krijg van de dokter hydrocortison creme. Helpt! In ieder geval om in slaap te komen, eventjes. En uiteraard slik ik elke dag aerius.

Ik hoor graag ervaringen van anderen!
Sterkte allemaal..

netelroos
geschreven door TS , 30-07-2010
Ik heb al sinds 22 juni last van veel jeuk, dikke lippen en gezicht enz. Gewoon alle verschijnselen die erbij horen. Medicijnen gehad en nog (tavegil)Eerst 1 tablet per dag, na 1 week 2 per dag en na 3 weken prednison erbij. eerst voor 5 dagen prednison (20 mg) daarna nog 5 dagen erbij. Het leek aardig wel te zijn maar sinds vandaag is het weer terug. Ik zit nu buiten op het balkon want daar is het beter te verdragen dan in bed. Ik word inderdaad ook stapeldol van de jeuk maar ik heb helaas geen enkel idee waar het mee te maken van hebben.


Urticaria
geschreven door Josje , 23-07-2010

Sinds mei van dit jaar heb ik last van urticaria en het is niet de eerste keer helaas. Alleen reageerde ik de voorgaande keer vele malen beter op de anti histaminica dan nu. Zelfs na een verdubbeling van medicatie verga ik letterlijk van de jeuk.

Het begint in de avond, vlak voor ik naar bed ga. 's Nachts is het heel hevig, ik kan geen nacht doorslapen en zit dan ongeveer 1,5-2 uur beneden. Dan probeer ik weer te slapen om na twee en half uur weer van bed te gaan. Op het moment krijg ik een stootkuurtje prednisolon van de huisarts, gedurende vijf dagen en ik heb vannacht eindelijk weer kunnen doorslapen. Ik vrees voor de dagen na deze kuur....Volgende week moet ik weer werken(heb net vakantie gehad)en ik zie er als een berg tegen op. Ik werk in ploegendiensten......


erge jeuk en rode vlekkenmet bulten
geschreven door D.O , 15-03-2010

ik heb hier nu al 1 jaar last van en wordt omdat ik nogal zwaarlijvig ben niet serieus genomen door me huisarts , dit is erg vervelend want dit heeft mij nu al vaak gehindert.. bij mij komt het vooral door warmte en zonlicht , de duur is soms 2 minuten en soms wel meerderen uren , ook heb ik er tegenwoordig elke dag last van ... toch maar eens gaan kijken bij een andere huisarts die me wel will onderzoeken , ik kan niet eens meer werken hierdoor want de jeuk is zo hevig dat ik niks meer kan als het gebeurt


druk urticaria
geschreven door fransje , 28-10-2009

beste mensen,

ik heb nou zo n drie jaar last van druk urticaria, ik word er helemaal gek van.
Ik ben in rotterdam en in utrecht voor verschillende onderzoeken geweest, maar het heeft me niks opgeleverd.
ik gebruik antihistamine momenteel, maar het helpt niet echt. Soms zijn de aanvallen zo hevig dat ik niet me bed in kan noch kan staan. smilies/sad.gifsmilies/sad.gif


acute urticaria
geschreven door D.R , 13-09-2009

Ik werd in de ochtend wakker en zat opeens onder de rode vlekken. Het zat vooral aan de binnekant van mijn boven benen en over mijn buik. Het jeukte echt verschrikkelijk, maar na een paar uur was het alweer helemaal weggetrokken. Had in de loop van de dag nog wel last van jeuk en dan in de avond kwamen er een paar terug. Voornamelijk op mijn armen en schouders.